Ostrów Lednicki. Palatium piastowskie.
W połowie drogi z Poznania do Gniezna, na wyspie Jeziora Lednickiego dostępnej dziś dzięki przeprawie promowej (w początkach XI w. wyspę łączyły z brzegami dwa drewniane mosty), znajdują się pozostałości drewniano-ziemnego grodu z czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego.
Obwarowania chroniły niewielki kościół oraz gmach murowanego palatium – budowli rezydencjonalnej złączonej w jedną strukturę z kaplicą. Wzniesiono je dzięki prostej technice, układając łupki kamienne w warstwy i zalewając je zaprawą. Palatium było budowlą jednopiętrową.
W przyziemiu partii zachodniej usytuowano obszerną salę, której strop wspierały dwa czworoboczne filary. Sień komunikacyjna, będąca wąskim pomieszczeniem, przecinała budynek w poprzek. Piętro pałacu pełniło funkcje reprezentacyjne.
Kaplicę palatium – zapewne również dwupoziomową – zbudowano na planie krzyża równoramiennego o ramionach połączonych ćwierćkolami. Do niedawna gród uznawany był za rezydencję pierwszych władców Polski. Jednak odkryte w posadzce kaplicy dwa wapienne baseny dały podstawę dla konkurencyjnej teorii.
Wedle niej kompleks lednicki był siedzibą biskupa misyjnego Jordana, który miał tu chrzcić przedstawicieli elit w 966 roku.
Zabudowania Ostrowa zostały zniszczone w 1039 roku przez czeskiego księcia Brzetysława i nigdy nie doczekały się pełnego odtworzenia. Dziś ruiny są bezcennym dokumentem początków architektury murowanej w Polsce.
Fragment książki „Najpiękniejsze miejsca w Polsce”. Wydawnictwo: Publicat.Autor tekstu: Adam Soćko, Tomasz Ratajczak, Piotr Korduba